Ευρωπαϊκή Γλωσσική Βιομηχανία: τι έδειξε η έρευνα για το 2021

Από το 2013 η Ευρωπαϊκή Ένωση Συλλόγων Μεταφραστικών Εταιρειών (EUATC) οργανώνει κάθε χρόνο έρευνα που αποτυπώνει τα δεδομένα της ευρωπαϊκής αγοράς γλωσσικών υπηρεσιών. Στην έρευνα συμμετέχουν και άλλοι φορείς, όπως η Ένωση Παγκοσμιοποίησης και Επιχώριας Προσαρμογής (GALA), το ευρωπαϊκό παράρτημα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Μεταφραστών (FIT Europe), το δίκτυο μεταπτυχιακών προγραμμάτων European Masters in Translation (EMT) και από φέτος ο φορέας Women in Localisation. Το εκτενές ερωτηματολόγιο της έρευνας συγκέντρωσε 907 απαντήσεις, οι οποίες ναι μεν είναι κατά 100 περισσότερες από τις περσινές, ωστόσο και πάλι δεν θα λέγαμε ότι έχουμε ιδιαίτερα μεγάλο δείγμα. Επίσης, αυτά τα 907 φυσικά και νομικά πρόσωπα δεν απάντησαν σε όλα τα ερωτήματα της έρευνας, με αποτέλεσμα οι διοργανωτές να επισημαίνουν ότι σε κάποιες περιπτώσεις οι απαντήσεις δεν επαρκούν για την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων.

Τα ερωτήματα αφορούσαν τις τάσεις της αγοράς, τις προσδοκίες, τις προκλήσεις, τις αλλαγές στις εταιρικές πρακτικές, καθώς και τις ανησυχίες που υπάρχουν στον κλάδο. Οι απαντήσεις προήλθαν από 172 εταιρείες παροχής γλωσσικών υπηρεσιών, 575 ελεύθερους επαγγελματίες, 105 εκπαιδευτικούς φορείς, 44 πανεπιστημιακά τμήματα μετάφρασης/διερμηνείας και πελάτες γλωσσικών υπηρεσιών καθώς και 11 εταιρείες παροχής προϊόντων/υπηρεσιών γλωσσικής τεχνολογίας. Έχει ενδιαφέρον να δούμε τα πιο σημαντικά συμπεράσματα:

• Η Ελλάδα είχε υψηλή αντιπροσώπευση επαγγελματιών (44) αλλά χαμηλή και σημαντικά μειωμένη σε σχέση με το προηγούμενο έτος εκπροσώπηση εταιρειών (2). Και παρότι η εταιρική εκπροσώπηση σημείωσε μείωση αυτήν τη χρονιά πανευρωπαϊκά, φαίνεται πως οι ελληνικές εταιρείες σνόμπαραν την έρευνα.
• Η βιομηχανία των γλωσσικών υπηρεσιών ως επί το πλείστον γυναικοκρατείται (ειδικά στον τομέα των ελεύθερων επαγγελματιών, οι γυναίκες σταθερά αγγίζουν το 80%).
• Το 47% των εταιρειών δήλωσε αύξηση κερδοφορίας και 32% μείωση το 2020.
• Οι εταιρείες ανέφεραν μεγαλύτερη μείωση τιμών σε σχέση με τους ελεύθερους επαγγελματίες και δεν αναμένουν να μεταβληθούν τα δεδομένα μέσα στο 2021.
• Οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι αναμένουν να σημειωθεί ανάπτυξη της γλωσσικής βιομηχανίας μέσα στο 2021 αλλά όχι σε βαθμό που να υπερκαλύψει τις απώλειες που οφείλονται στην πανδημία.
• Οι τομείς με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη ήταν οι Επιστήμες Υγείας, η Νομική, τα Οικονομικά, ο Δημόσιος Τομέας και οι ΜΚΟ, καθώς και το Λογισμικό, ενώ ο τομέας με τη μεγαλύτερη μείωση ήταν ο Τουρισμός.
• Κυρίαρχες δραστηριότητες: πρώτη η κλασική Μετάφραση και με διαφορά δεύτερη η Μετεπεξεργασία Μηχανικά Μεταφρασμένου Κειμένου. Εύλογα, λόγω της πανδημίας, η Διερμηνεία έχει υποκατασταθεί από την Εξ Αποστάσεως Διερμηνεία.
• Η Μηχανική Μετάφραση και η Μετεπεξεργασία Μηχανικά Μεταφρασμένου Κειμένου αποτελούν την κυρίαρχη τάση στον χώρο. Αναμενόμενο αυτό, από τη στιγμή που στην έρευνα δεν απαντούν και επιχειρήσεις που κατεξοχήν δεν χρησιμοποιούν μηχανική μετάφραση, όπως οι εκδοτικοί οίκοι. Ακόμα κι έτσι, 30% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δεν σκοπεύει να στραφεί στη Μηχανική Μετάφραση.
• Οι δύο σημαντικότερες αλλαγές που σημειώθηκαν είναι η χρήση Μηχανικής Μετάφρασης – Μετεπεξεργασίας Μηχανικά Μεταφρασμένου Κειμένου και η εξ αποστάσεως εργασία.
• Το 2021 οι εταιρείες προβλέπουν ότι θα επενδύσουν στην Οπτικοακουστική Τεχνολογία, στις υπηρεσίες Εξ Αποστάσεως Διερμηνείας και στη Διαχείριση Ορολογίας.
• Το 30% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι επιθυμεί να κινείται σε μικρούς, ειδικούς τομείς της αγοράς όπου πρωτίστως είναι αναγκαίες οι μεταφραστικές δεξιότητες του επαγγελματία.
• Δηλώθηκε υψηλή προτίμηση στην πιστοποίηση με ISO 17100. Ωστόσο, η ύπαρξη πιστοποίησης δεν συγκαταλέγεται στις προτεραιότητες των πελατών.
• Περιορισμένη διείσδυση του δικτύου μεταπτυχιακών προγραμμάτων European Masters in Translation (EMΤ) στην αγορά. Περίπου το 50% των εταιρειών δεν το γνωρίζει, ενώ περίπου το 30% το γνωρίζει μεν αλλά δεν λαμβάνει υπόψη την κατοχή ενός τίτλου ΕΜΤ στη διαδικασία επιλογής συνεργατών.
• Το 55% των ελεύθερων επαγγελματιών θεωρεί πολύ σημαντική τη Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση και το μεγαλύτερο μέρος τους παρακολούθησε περισσότερες από 6 δραστηριότητες κατάρτισης, με κύρια προτίμηση την Τεχνολογία.
• Σημαντικοί παράγοντες στρες για τους ελεύθερους επαγγελματίες: πρωτίστως το οικονομικό κλίμα και οι αμοιβές, σε μικρότερο βαθμό η μηχανική μετάφραση. Βασική επιδίωξη η ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και την εργασιακή ζωή.
• Τόσο οι εταιρείες όσο και οι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν ότι σκοπεύουν να συνεχίσουν να εφαρμόζουν πρακτικές που έθεσαν σε εφαρμογή λόγω της πανδημίας: οι μεν δίνουν έμφαση στην τεχνολογία, οι δε στην εκπαίδευση, την επέκταση σε άλλους τομείς και τη δικτύωση μέσω διαδικτύου.